تأثیر نرخ ارز و قیمت جهانی فولاد بر قیمت میلگرد | تحلیل ۱۴۰۴
قیمت میلگرد، به عنوان یکی از مهم‌ترین مصالح ساختمانی و یکی از اقلام کلیدی در بسیاری از صنایع، همواره مورد توجه فعالان بازار و مصرف‌کنندگان قرار دارد. نوسانات قیمت این محصول می‌تواند تأثیر مستقیمی بر هزینه‌های پروژه‌های عمرانی، مسکن و زیرساخت‌ها داشته باشد. در میان عوامل متعدد مؤثر بر قیمت میلگرد، “نرخ ارز” و “قیمت جهانی فولاد” دو عامل بسیار مهم و جدایی‌ناپذیر هستند که در ادامه به بررسی عمیق تأثیر آن‌ها می‌پردازیم.
۱٫ تأثیر نرخ ارز: شمشیر دولبه در بازار میلگرد
نرخ ارز، به ویژه قیمت دلار، نقشی حیاتی و محوری در تعیین قیمت میلگرد در ایران ایفا می‌کند. این تأثیر از چند جهت قابل بررسی است:
وابستگی به واردات مواد اولیه و تجهیزات:
اگرچه ایران یکی از تولیدکنندگان بزرگ فولاد در جهان محسوب می‌شود، اما همچنان در تأمین برخی مواد اولیه خاص، افزودنی‌ها، قطعات یدکی ماشین‌آلات تولیدی و حتی فناوری‌های پیشرفته نیازمند واردات است. تمامی این واردات با ارزهای خارجی، به خصوص دلار، انجام می‌شود. با افزایش نرخ ارز، هزینه تمام‌شده این واردات برای کارخانجات داخلی افزایش می‌یابد و این افزایش هزینه به طور مستقیم بر قیمت نهایی میلگرد تأثیر می‌گذارد.
قیمت‌گذاری شمش فولاد (ماده اولیه میلگرد):
شمش فولادی (بیلت و بلوم) ماده اولیه اصلی تولید میلگرد است. قیمت شمش فولادی در بورس کالا که مبنای قیمت‌گذاری میلگرد در بازار داخلی است، تحت تأثیر قیمت‌های جهانی شمش و نرخ ارز نیمایی (ارز مورد استفاده در واردات و صادرات) قرار می‌گیرد. حتی اگر شمش داخلی تولید شود، چون پتانسیل صادراتی دارد، تولیدکننده قیمت آن را بر اساس نرخ‌های جهانی و نرخ ارز مبادله‌ای محاسبه می‌کند تا از فرصت‌های صادراتی محروم نشود. بنابراین، هرگونه افزایش در نرخ ارز منجر به افزایش قیمت شمش و به تبع آن، افزایش قیمت میلگرد خواهد شد.
صادرات محصولات فولادی:
ایران یکی از صادرکنندگان بزرگ محصولات فولادی از جمله میلگرد است. هنگامی که نرخ ارز افزایش می‌یابد، صادرات برای تولیدکنندگان داخلی جذاب‌تر می‌شود؛ زیرا با تبدیل ارز حاصل از صادرات به ریال، سود بیشتری کسب می‌کنند. این امر می‌تواند به کاهش عرضه میلگرد در بازار داخلی و در نتیجه افزایش قیمت‌ها منجر شود. به عبارت دیگر، تولیدکنندگان ترجیح می‌دهند محصولات خود را به بازارهای خارجی با قیمت دلاری بفروشند تا سود بیشتری به دست آورند، مگر اینکه دولت با وضع عوارض صادراتی، این روند را کنترل کند.
تأثیر روانی و انتظارات تورمی:
نوسانات نرخ ارز در ایران، اغلب با انتظارات تورمی و نااطمینانی در بازار همراه است. این عامل روانی می‌تواند منجر به احتکار و کاهش عرضه از سوی فروشندگان و همچنین افزایش تقاضای کاذب از سوی خریداران (با هدف حفظ ارزش سرمایه) شود که هر دو به تشدید افزایش قیمت میلگرد دامن می‌زند.
هزینه های حمل و نقل و انرژی:
اگرچه هزینه سوخت در ایران به دلیل یارانه‌ها نسبتاً پایین‌تر از بسیاری از کشورهاست، اما برخی از هزینه‌های نگهداری ناوگان حمل و نقل، قطعات یدکی و تجهیزات مربوط به آن نیز با نرخ ارز ارتباط دارد. افزایش نرخ ارز می‌تواند به صورت غیرمستقیم بر این هزینه‌ها نیز تأثیر بگذارد و در نهایت به قیمت نهایی میلگرد اضافه شود.
حتما بخوانید :ارزان ترین و باکیفیت ترین میلگرد های بازار ایران کدامند؟
۲. تأثیر قیمت جهانی فولاد: همبستگی اجتناب ناپذیر
بازار فولاد یک بازار جهانی است و قیمت‌ها در آن به شدت به یکدیگر وابسته هستند. تغییرات در قیمت‌های جهانی فولاد، به ویژه قیمت شمش و میلگرد در بازارهای مرجع مانند چین و منطقه CIS (کشورهای مشترک المنافع)، به سرعت بر بازار داخلی ایران نیز تأثیر می‌گذارد. عوامل مؤثر بر قیمت جهانی فولاد عبارتند از:
عرضه و تقاضای جهانی:
تقاضا: رشد اقتصادی جهانی، پروژه‌های زیربنایی بزرگ در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه (به خصوص چین و هند)، و رونق یا رکود در بخش مسکن جهانی، همگی بر تقاضای فولاد تأثیرگذارند. افزایش تقاضا، منجر به افزایش قیمت جهانی فولاد و به تبع آن، میلگرد می‌شود.
عرضه: میزان تولید فولاد در کشورهای بزرگ تولیدکننده (مانند چین، هند، ژاپن و کره جنوبی)، ظرفیت‌های تولیدی جدید، و همچنین موانع تولید (مانند تعطیلی کارخانجات به دلیل مسائل زیست‌محیطی یا بحران انرژی) بر عرضه جهانی و در نتیجه قیمت‌ها مؤثر است.
قیمت مواد اولیه جهانی:
قیمت سنگ آهن، زغال‌سنگ (کک)، و قراضه آهن که مواد اولیه اصلی تولید فولاد هستند، به شدت بر قیمت جهانی شمش و میلگرد تأثیر می‌گذارد. این مواد نیز خود تحت تأثیر عرضه و تقاضا، هزینه‌های استخراج و حمل و نقل، و سیاست‌های کشورهای تولیدکننده قرار دارند. نوسان در قیمت هر یک از این مواد می‌تواند موجبات تغییر در قیمت میلگرد را فراهم آورد.
سیاست‌های تجاری و تعرفه‌ها:
وضع تعرفه‌های وارداتی یا صادراتی توسط کشورهای بزرگ، توافقات تجاری، و حتی تحریم‌های اقتصادی بین‌المللی می‌تواند مسیر عرضه و تقاضا را تغییر داده و بر قیمت‌های جهانی فولاد تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، وضع عوارض صادراتی بر شمش یا میلگرد توسط یک کشور تولیدکننده، می‌تواند عرضه جهانی را کاهش داده و قیمت‌ها را افزایش دهد.
بحران‌های ژئوپلیتیکی و اقتصادی جهانی:
رخدادهای غیرقابل پیش‌بینی مانند جنگ‌ها، بحران‌های اقتصادی (مانند رکود جهانی ۲۰۰۸)، و حتی پاندمی‌ها (مانند کووید-۱۹) می‌توانند با ایجاد اختلال در زنجیره تأمین، کاهش فعالیت‌های صنعتی و ساخت و ساز، یا تغییر در سیاست‌های پولی کشورها، به شدت بر قیمت‌های جهانی فولاد و به تبع آن، قیمت میلگرد تأثیر بگذارند.
قیمت جهانی انرژی:
تولید فولاد یک فرآیند انرژی‌بر است. بنابراین، تغییرات در قیمت جهانی نفت، گاز و برق به طور مستقیم بر هزینه‌های تولید کارخانجات فولادسازی در سراسر جهان و در نتیجه بر قیمت جهانی فولاد تأثیر می‌گذارد.
همبستگی نرخ ارز و فولاد جهانی در بازار داخلی ایران
در ایران، تأثیر نرخ ارز و قیمت جهانی فولاد اغلب با هم و به صورت تقویت‌کننده عمل می‌کنند. وقتی قیمت جهانی فولاد افزایش می‌یابد، و در عین حال نرخ ارز داخلی نیز رو به بالا باشد، شاهد جهش قابل توجهی در قیمت میلگرد خواهیم بود. زیرا هر دو عامل به صورت هم‌جهت فشار افزایشی بر قیمت‌ها وارد می‌کنند.
به همین دلیل، فعالان بازار میلگرد و سرمایه‌گذاران در این حوزه باید به صورت مستمر هم نوسانات نرخ ارز داخلی و هم تحولات بازار جهانی فولاد را رصد کنند. تحلیل دقیق این دو عامل در کنار سایر فاکتورهای داخلی (مانند میزان عرضه و تقاضای داخلی، سیاست‌های دولتی، و هزینه‌های تولید) می‌تواند به پیش‌بینی روند قیمت میلگرد و اتخاذ تصمیمات هوشمندانه در خرید و فروش کمک شایانی کند.
۵ توصیه مهم برای خریداران میلگرد در بازار نوسانی
- خرید پلکانی انجام دهید: به جای خرید انبوه یک‌باره، در چند مرحله خرید کنید تا ریسک نوسان کاهش یابد.
- همیشه از منابع معتبر قیمت بگیرید: مثل بورس کالا، کارخانه‌ها، یا سایت‌هایی که قیمت‌ها را لحظه‌ای به‌روز می‌کنند.
- بررسی کنید کارخانه موردنظر صادرات دارد یا خیر: چون میلگردهای با امکان صادرات، در زمان گرانی ارز زودتر کمیاب می‌شوند.
- نرخ ارز نیما را هم رصد کنید: چون برای بسیاری از واردات و معاملات صنعتی از دلار نیما استفاده می‌شود.
- اگر پروژه‌ی فوری ندارید، نوسانات را رصد کنید و در کف قیمتی خرید کنید.
سخن پایانی؛ رصد بازار برای خرید هوشمندانه میلگرد
اگر قصد خرید میلگرد دارید، چه برای پروژه‌های ساختمانی و چه برای فروش عمده، پیشنهاد می‌کنیم همواره نرخ ارز و وضعیت جهانی فولاد را زیر نظر داشته باشید. زیرا در شرایط بی‌ثبات اقتصادی، تصمیم‌گیری بر اساس تحلیل درست می‌تواند از ضررهای سنگین جلوگیری کند.
در سایت سبلان فولاد، قیمت میلگرد را روزانه و بر اساس آخرین تحولات بازار ارز و فولاد جهانی به‌روزرسانی می‌کنیم. برای دریافت قیمت لحظه‌ای یا مشاوره خرید، با کارشناسان ما تماس بگیرید.
سوالات پرتکرار کاربران درباره تأثیر نرخ ارز و فولاد جهانی بر میلگرد
آیا همیشه با افزایش قیمت دلار، قیمت میلگرد هم بالا می‌رود؟
نه الزاماً. اگرچه افزایش نرخ دلار معمولاً باعث رشد قیمت میلگرد می‌شود، اما عواملی مانند کاهش تقاضای داخلی، رکود ساخت‌وساز یا سیاست‌های دولت در کنترل بازار می‌توانند این روند را متوقف کنند یا سرعتش را کاهش دهند.
آیا میلگرد در ایران صادراتی است یا فقط مصرف داخلی دارد؟
برخی کارخانه‌های فولادی بزرگ ایران از جمله فولاد خوزستان و ذوب‌آهن اصفهان بخشی از تولید خود را صادر می‌کنند. در زمان افزایش نرخ دلار، صادرات سودآورتر می‌شود و میلگرد داخلی ممکن است کمیاب یا گران شود.
چگونه می‌توان آینده قیمت میلگرد را پیش‌بینی کرد؟
برای پیش‌بینی بهتر، باید هم‌زمان سه عامل را رصد کرد:
روند نرخ ارز (مثلاً میانگین ۳۰ روزه دلار)
نمودار قیمت جهانی شمش و فولاد در بازارهای بین‌المللی
وضعیت تقاضای داخلی (میزان ساخت‌وساز، پروژه‌های عمرانی دولتی و …)
